Schaduwwerk

Schaduwwerk, dat klinkt heftig! Terwijl het eigenlijk zo bevrijdend kan zijn. Zelf deed ik afgelopen weekend schaduwwerk en ook in de sessies met de paarden komen we vaak blinde vlekken tegen. Als je ze eenmaal ziet, verandert je blinde vlek vaak juist in je grootste kracht.

Een schaduw is een deel van je persoonlijkheid dat je eigenlijk wegduwt. Dit doe je onbewust. Deze eigenschappen komen door alles heen gesijpeld, terwijl je het zelf niet door hebt. Je bent zo gewend bent dit deel te verstoppen, dat je niet eens weet dat je het verbergt. Dit is wat ze noemen je blinde vlek.

Het zijn vaak de dingen die anderen irritant aan je vinden, zonder dat ze precies hun vinger erop kunnen leggen wat er nou steeds gebeurt. De man die eigenlijk boos is, subtiel voelbaar in alles wat hij zeg. De vrouw die zich door alles wat ze doet machteloos voelt. De ice-queen, het slachtoffer, slapjanus, etc. Schaduw is een belangrijk onderdeel van de Jungiaanse psychologie.

Mijn schaduw

Kort geleden volgde ik een training waarin ik schaduwwerk ging doen. Als deelnemers moesten we één voor één rondlopen door de zaal, terwijl de rest keek. Wat valt op aan iemand? Wat is typerend? En wat laat iemand juist níet zien? Ik kreeg terug dat ik perfect liep, alsof ik een mannequin was. Een tikkeltje uit de hoogte en wat koeltjes. De buitenkant perfect, ‘maar van binnen krijgen ze me niet’. 

Dat herken ik, zeker in nieuwe groepen. De buitenkant laten zien, dat is nog tot daaraan toe. Maar mijn aller kwetsbaarste gevoelsleven, oei oei. Mijn onvermogen is dan ook om vanuit dit gevoel toch weer échte verbinding te maken met de groep en niet alleen mijn ‘mooie buitenkantje’ te laten zien.

Elke schaduw is eigenlijk een illusie die je in stand houdt én heeft je tegelijkertijd ook iets te leren. Die van mij beschermt mij, dacht ik. Als ik alleen mijn buitenkant laat zien, ziet niet iedereen meteen mijn diepste binnenste en kan dat ook niet zomaar vertrapt worden. Ook komt niet alles van iedereen in een keer diep bij mij binnen.

Wat blijkt in de praktijk? Dit gebeurt toch. Juist doordat ik het probeer te verbergen, sijpelt de kwetsbaarheid door me heen. Doordat ik zo in mijn binnenste aanwezig ben, komt juist alles van iedereen diep binnen. Ik ga ergens uit het contact, omdat ik niet rechtstreeks in het moment reageer, maar eerst alles door me heen laat gaan. Dat helpt niet om volledig in verbinding te zijn met een groep. Door het schaduwwerk te doen, word ik er bewust van en verandert dit.

De kracht vrij zetten

Gelukkig heeft elke schaduw uiteindelijk kwaliteiten. Als we de schaduw ontmaskeren, verhullen we deze kwaliteiten niet meer. We krijgen door wat we doen en dan is het opeens geen schaduw meer, maar iets waar je iets aan kunt doen. Bovendien kun je dan de kracht in de schaduw vinden en gebruiken.

Welke kwaliteiten zitten er dan in mijn schaduw? Mezelf wél volledig vanuit mijn diepte inbrengen in de groep. Ruime innemen. Grenzen stellen. Zo hoef ik mijn diepste kern niet zo hard te bewaken en het plaatje van buiten op te poetsen.

Mijn werk helpt me hier enorm bij. Jullie, als coachees, zijn zo echt. Jullie komen met vraagstukken uit het leven gegrepen, waar vaak veel onmacht en emotie bij komt kijken. We kunnen in de diepte werken, dus ik hoef mijn diepte niet te verbergen achter een schildje. Bij de paarden laat ook jij diepe gevoelens toe en hebben we een mooie sessie vanuit gelijkwaardig contact. Dan smelt mijn ‘ice-queen laagje’ als vanzelf.

Jouw schaduw

Het mooie aan het ontmaskeren van schaduw is dat het in het licht komt te staan. Hierdoor is het geen schaduw meer, maar gewoon een essentieel onderdeel van jou dat gezien mag worden en dat jij kunt benutten. Je zult versteld staan hoeveel kracht er vrij komt!

Wil jij ook je schaduwkanten herkennen en kunnen benutten? In mijn paardensessies doen we ook regelmatig schaduwwerk. De paarden spiegelen vaak heel liefdevol wat jij niet laat zien. Zij zijn meesters in het herkennen van de delen die wij onderdrukken, want voor hen voelt het onveilig als wij die delen niet ‘ownen’. Wat als er een roofdier komt en je moet mee vluchten met de kudde, maar jij hebt niet al je innerlijke delen in je vizier? Alsof je razendsnel moet vertrekken terwijl al je kleren nog half uit je koffer bungelen!

Schaduwwerk met paarden

Vaak hebben we eerst weerstand of een oordeel als schaduw aan bod komt in een sessie. Juist als je een enorm oordeel hebt, dan zegt dat vaak iets over jou. Je ergert je in de buitenwereld aan iets, omdat datgene in jou niet vrij gevoeld mag worden. De oordelen komen vanuit je jeugd of vanuit wat je hebt meegemaakt met de doorgeslagen vorm van zulk gedrag.

“Wat een vreselijk dominant paard,” zeg je dan bijvoorbeeld. Wat is er rondom dominantie wat jij zo vreselijk vindt? En hoe is dat in jou? Wat zou een vriendelijker woord zijn voor dit gedrag? En wat zou het je opleveren om dit in jezelf te bevrijden?

Als je je bewust wordt van wat je doet en wat er eigenlijk in jou gebeurt, dan worden we betrouwbaar voor het paard en komt er verbinding. Het mooie is: als jij vervolgens experimenteert met nieuw gedrag, dan zul je zien dat de kudde daar meteen op reageert.